Yerel Rüzgarlar, Kara ve Deniz Meltemleri, Sıcak Rüzgarlar (Fön, Sirokko, Hamsin), Soğuk Rüzgarlar (Mistral, Bora, Kriwetz, Poyraz)
Yerel rüzgarlar lokal basınç farkları ile oluşurlar. Alanları dar veya geniş olabilir. Kıyı konumu nedeniyle oluşan yerel rüzgarlar deniz ve kara meltemleridir. Yükselti nedeniyle oluşanlar dağ ve vadi meltemleridir. Farklı basınç alanları arasında esen bazı rüzgarlara özel isimler verilmiştir. Bu rüzgarlar oluştukları bölgelerin şartlarına göre soğuk veya sıcak rüzgarlar olarak algılanırlar.
A. Kara ve Deniz Meltemleri:
Kara ve denizin farklı ısınıp soğuması sonucu ortaya çıkan farklı basınç alanları arasında esen ve yön değiştiren günlük rüzgarlardır. Gece serin olan karadan ılık denize doğru Kara Meltemi eser. Gündüz serin denizden sıcak karaya doğru Deniz Meltemi oluşur. Deniz meltemi sıcaklığın en yüksek olduğu Öğle saatlerinde başlar. Bir süre sonra hava serinler, nem artar. Bütün kıyılarda meltem oluşabilir. İzmir civarında deniz meltemlerine İmbat denir.
B. Sıcak Rüzgarlar:
Fön:
Farklı basınç alanları arasındaki dağ sıralarını aşıp diğer tarafa alçak basınca yönelen hava, yamaçtan aşağı inerken adyabatik olarak ısınır. Kuru ve sıcak bir rüzgar olarak hissedilir. Bu tip rüzgarlar kışın Doğu Anadolu üzerindeki yüksek basınçla Doğu Karadeniz havzasındaki alçak basınç alanı arasında, Doğu Karadeniz kıyılarında güney yönlerden eser. Bu bölgede kış mevsiminin ılık geçmesinin nedeni fön karakterli bu rüzgarlardır.
Sirokko:
Kuzey Afrika’da bulunan yüksek basınç alanlarından Akdeniz’deki alçak basınçlara yönelen hava çok sıcak ve kurudur. Güney yönlerden esen rüzgar İtalya, Dalmaçya, Yunanistan kıyılarında yağışa neden olur. Bu tip rüzgara İspanya’da Lavek adı verilir. Toz ve kum taşıdığından ufukta koyu renkli bulutlarla belli olur.
Hamsin:
Mısır ve Libya’da esen Sirokko karakterli rüzgar çok fazla toz taşır Güneydoğu ve güneybatıdan eser. Benzeri rüzgarlara Suriye, Irak ve Arabistan’da Sam veya Samum adı verilir.
C. Soğuk Rüzgarlar:
Mistral:
Güney Fransada Provence bölgesinde kuzey ve kuzeybatıdan eser. Orta Fransa’daki soğuk yüksek basınç alanından Akdeniz’e doğru esen rüzgar, Rhone vadisinde kanal ize olarak şiddetlenir.
Bora :
Dalmaçya kıyılarında Mistrale benzer basınç şartlarında kış ve ilkbahar aylarında kuzey doğudan esen kuru ve şiddetli rüzgardır. Güney kıyılarımızda Antalya ve Adana çevresinde de benzeri şartlarla oluşan soğuk rüzgarlar eser.
Krivetz:
Aşağı Tuna havzasında kuzeydoğudan eser.
Poyraz:
Genel olarak kuzeydoğu rüzgarları poyraz olarak nitelendirilmekle beraber Marmara ve Batı Karadeniz havzasında tipik poyraz kışın eser. Orta Avrupa’daki yüksek basınçtan Akdeniz’e yönelerek şiddetle esen poyraz yağmur ve kar getirir. Aynı basınç merkezleri arasında yazın esen poyraz kuru ve serin hissedilir.
