Söz konusu tekneler olduğu zaman, bütün denizcilerin ve deniz adamlarının tekneyi iyi tanıması gerektiğini söylemek gerekir. Çünkü denizcilik terimi oldukça geniş bir kavram olmakla birlikte, teknenin bölümleri de oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu yüzden tekneleri teknik anlamda incelemeye öncelikli olarak üst kısımdan başlayacağız.
Ya iskele yönü ya da sancak!
Yazımızda değinmemiz gereken bir diğer önemli husus olarak, teknede sağ ve sol kavramıdır. Düşünün ki teknede herkes aynı yöne bakmıyor olabilir. Bu durum olası bir durumdur zaten. Hal böyle olunca kimilerinin sağı kimilerinin solu olacaktır. Olası bir tehlike anında ise sorun yaşanabilir. Bu yüzden kaptanlar yön belirtme aracı olarak sağ ve sol kullanmayı tercih etmezler. İskele ve sancak terimi böylelikle doğmuştur. Bu iki terimi inceleyecek olursak, anlamları itibariyle yine sağ ve sol olmadıklarını fark ederiz. Çünkü deniz üzerinde seyir haline bulunan bir teknede sağ ve sol karmaşası her zaman bulunmaktadır.
Teknenin başına doğru bakan bir kişinin sol tarafı iskele adını alırken, diğer tarafı sancak olmaktadır. Böyle anlatıldığı zaman kafanız karışmış olabilir. Teknede bulunduğunuzu hayal edip, gözünüzün önüne teknenin baş kısmını aldığınızı düşünmelisiniz. Yoksa tekneye bindiğiniz zaman kaptanın iskele veya sancak dediği anda yönleri karıştırmanız muhtemeldir.
Önce sol sonra sağ, iskele ve sancak derken aklımıza gelen bir Temel fıkrasını sizinle paylaşalım. Temel, çok başarılı bir kaptanmış, başarısı tüm denizciler tarafından bilinir ve takdir edilirmiş. Temel’in bir huyu varmış; her sabah kamarasındaki bir sandığın kilidini dikkatle açar, içinden aldığı kâğıdı dikkatle okur ve hemen sandığı kilitlermiş. Temel, kim sorarsa sorsun; sandıkta ne olduğunu hiç kimseye söylemezmiş. Gel zaman, git zaman bir gün Temel ölmüş. Tek mal varlığı sandığı olduğundan bütün akrabaları içinde çok büyük bir hazine olduğunu, ya da Temel’in her sabah okuduğu kâğıdın bir define haritası olduğunu düşünerek, merakla sandığı açmışlar. Sandıkta yalnızca Temel’in her sabah dikkatle okuduğu kâğıt varmış ve kâğıtta, “SAĞ SANCAK, SOL İSKELE” yazıyormuş.
