Manila ve sizal halatların (bitkisel halat türleri), esneme özellikleri azdır. Bunlar, kopma kuvvetlerinin % 20’si kadar olan, çalışma yüklerinde normal boylarının yalnızca % 5’i dolaylarında uzarlar; kopma kuvvetlerine yakın kuvvetler altında ise, uzama oranlan % 10-20 arasında değişir.
Yapay lif halatlar içinde en esnek olanlar, naylonlardır. Ancak, naylon halatlar da, yük altındayken, yapılışlarına bağlı olarak, farklı uzamalar gösterirler. Gomina büküm bir naylon halat, normal çalışma yüklerinde, boyunun % 35’i kadar uzar; bunlar için, % 40’lık bir uzama tehlikeli noktadır ve % 50 uzamaya ulaşıldığında halat kopar. Çift kat örgü naylon halatlar, normal çalışma yüklerinde % 16lık bir uzama yapar ve % 27 uzadıklarında tehlikeli noktaya ulaşmış olurlar; uzama % 30’a vardığında ise halatın kopması kaçınılmazdır.
Öbür yapay lif halatların esneme oranlan, naylonunkinden daha azdır, örneğin, normal çalışma yüklerinde, polipropilen % 8-ll, politen % 5-6 ve terilen % 6-7 kadar uzar. Kopma kuvvetlerindeki uzama oranları ise, polipropilende % 25-40, politende % 27-87, terilende % 23-33 dolaylarındadır.
Tel halatların esneme-uzama özellikleri çok çok az olduğundan yok sayılabilir.
Esneme-uzama özellikleriyle ilgili bilgiler, halatların kullanıldığı tüm işlemlerde göz önünde bulundurulmalıdır, örneğin, çok dar bir yerde manevra yaparken, uzun bağlama yöntemiyle kullanılan bir çekiciye verilen, diyelim ki, 60 metre uzunluğundaki bir naylon halatın, tam yük bindiğinde 80 metreye kadar uzayabileceği dikkate alınmalıdır.
Halatların Esneme ve Uzama Özellikleri
