Kış aylarının gelmesiyle kötü hava şartlarıyla seyir yapma sıklığımız artabilir. Gök gürültüsü ve yıldırımlar kötü havanın ilk habercileridir. Bu yazımızda gök gürültülü ve yıldırımlı günlerde seyir ipuçlarını paylaşıyoruz.
Yaklaşan yıldırımlı bir fırtınanın ilk göstergesi uzaklardan gelen bir gök gürültüsüdür. Şimşekle gök gürültüsü arasındaki saniyeleri sayarak fırtınanın ne kadar uzakta olduğunu anlayabilirsiniz. Saniyelerin sayısını 5’e bölerseniz deniz mili olarak fırtınanın uzaklığını bulursunuz.
Hemen hemen tüm yıldırım etkinliği adına kümülonimbüs (cumulonimbus) denen, yüksek ve büyük bulutlarla beraber ortaya çıkar. Çok hızlı hareket eden bu bulutların üst kısımları genellikle örs şeklinde olur. Deniz seviyesinde yağmur sağanakları ve ani rüzgâr hamleleri tipik özellikleridir.
Gök gürültüiü fırtınanın gittiği yönü anlayabiliyorsanız, aranıza olabildiğince fazla mesafe koymaya çalışın (özellikle hızlı bir tekneniz varsa). Fırtınanın yoluna dik bir rota izlemeye gayret edin. Fırtınaya yakalananlar için tavsiye, güvertedeki her şeyi sıkıca bağlamak ve fırtına geçinceye kadar aşağıda bir yerlere saklanmaktır.
İstatistiksel olarak bir yıldırımın size çarpma olasılığı çok düşüktür; bununla beraber, böyle bir şey hiç olmaz değildir, o yüzden de önlem almak gerekir. Önlem dediğimiz, yıldırıma toprağa gidebileceği kolay bir yol göstermektir.
Tekne boyunun her 5 metresi için 3 metre yüksekliğinde metal bir iletken yıldırımı çekecek ve zararsızca akıp gitmesi için yol gösterecektir. İletken, tepesinden aşağı doğru 120°yle bakan bir koruma konisi oluşturur. Yelkenli bir teknenin metal direği mükemmel bir iletkendir ama, radyo antenleri topraklanmamışsa bir işe yaramaz. Tüm arma ve vardavela birbirine ilişkilendirilmeli, direk veya paratoner iletkeniyle birlikte ortak bir toprak plakasına bağlanmalıdır. Burada toprak dediğimiz, suyun içinde, alanı en azından 0,1 m² olan bir plakadır. Onun yerine, teknenin yanından (bir çarmıhtan) veya kıç istralyadan sarkıtılmış bir veya iki kulaç zincir de kullanılabilir.
Yıldırımdan korunmak için yapılacak bağlantılar ve paratoner iletkeni bakır ve en az 10 mm² kesitli olmalıdır. Yapılacak bağlantı topraklamaya en kısa yoldan ulaşmalı, üzerinde keskin kıvrımlar olmamalıdır, öyle olmazsa yıldırım suya en kısa yolu izleyeceğinden, teknenin borda veya karinasında delik açabilir.
Yıldırımlı bir fırtınada güvertede kalmak zorundaysanız, metalden yapılmış bir şeye dokunmayın, el ve ayaklarınızı da sudan uzak tutun.