BİR GEMİYİ TANIMLAYAN TERİMLER
Bir Gemi başlıca iki ana bölümden meydana gelir:
1- Tekne (hull)
2- Makine (machinery).
TEKNE: Bir geminin ana yapısını meydana getiren ve bütün bölümleri bir kabuk gibi saran yapıya “Tekne” denir. Bunu yürütecek kuvveti oluşturan makine bölümü olmasa da, tekne kısmı bir geminin yapısal şeklini belirtir.
Teknenin kısımları için terimler: Bir geminin teknesi uzunluğuna olmak üzere üç kısma bölünmüştür:
1- Baş kısım(pruva: forepart),
2- Orta kasara (vasat: amidship)
3- Kıç kısım (pupa: afterpart).
Gemi teknesine perspektif bir görünüşten bakarsak;
Baş kısım, Baş bodoslama (Stern) da, Kıç kısım Kıç bodoslama (Stern) da son bulur. Tekne içindeki herhangi bir bölüm veya yeri tarif edebilmek için, baş bodoslama yönünde olanlar için Baş tarafta, kıç bodoslama yönünde olanlar için Kıç tarafta terimleri kullanılır. Örneğin, teknenin köprü üstünde duran bir Gemici için, zincirlik geminin baş tarafındadır, baca geminin kıç tarafındadır. Gemi teknesi boyunca uzatılan herhangi bir doğru hat, baş-kıç yönünde (fare and aft) diye anılır.
Geminin bodoslamalarını birleştiren doğru çizgiye de “Pruva Pupa Hattı” (fare and aft midship line) denir. Gemi planlarında bu çizgiyi gösteren doğruya “Merkez hattı” (Centre line) adı verilir. Pruva-pupa hattı tekneyi boylamasına iki eşit parçaya böler. Baş bodoslamaya doğru baktığımızı düşünürsek; sağ tarafta kalan kısım Sancak (starboard), sol tarafta kalan ve öteki yarım parçayı oluşturan taraf ise, İskele (Port) adını alır. İşlerde kolaylık sağlamak amacıyla geminin sancak tarafında bulunan cisimler tek numaralarla ve iskele tarafında bulunan cisimler çift numaralarla belirtilir. Yük gemisinin sancak bordadan bakıldığında başlıca elemanlarını ve İngilizce karşılıklarını aşağıda bulabilirsiniz.
No ADI – İNGİLİZCESİ
1- Fribord – Free Board
2- Draft – Draught
3- Pruva pervanesi – Bow Thruster
4- Zincirlik – Chain Locker
5- Demir – Anchor
6- Güverte Mağazası – Deck Store
7- Baş kasara – Forecastle
8- Baş pik tankı – Fare Peak Tank
9- Ağır bumba – Jumbo Derrick
10- Pruva direği – Fore Mast
11- Bumba – Derrick
12- RT Anteni – Radio Aaerials
13- Köprü üstü – Bridge
14- Baca – Funnel
15- Can filikası – Life Boat
16- Personel kamarası – Accomdation
17- Telsiz odası – Radio Room
18- Şaft Tüneli – Shaft Tunnel
19- Yakıt tankı – Fuel Tank
20- Balast tankları – Ballast Tank
21- Ambar ağzı – Hatch
22- Dip tank – Deep Tank
23- Yük vinçleri – Cargo Winches
24- Kıç kasara binası – Poop Deckhouse
25- Dümen donanımı – Steering Gear
26- Kıç pik tank – Aft Peak Tank
27- Tünel açıklığı – Tunnel Access
28- Dümen yelpazesi – Rudder
29- Pervane – Propeller
30- Omurga – Keel
31- Ana direk – Main Mast