Denizde harita kullanımı denizcilerin yüzyılardır vazgeçilmezleri arasındadır. Bu yazımızda denizde harita kullanımı ve çeşitleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Denizcilikte kullanılan haritalar dörde ayrılır: Seyir için kullanılan haritalar, Seyir için kullanılmayan haritalar, Elektronik seyir yardımcısı cihazlarla mevki koymada kullanılan haritalar, Hidrografik ve topografik bilgi içermeyen seyir ve manevra için kullanılan boş harita veya levhalar
1.Seyir için kullanılan haritalar:
Seyir için kullanılan haritalar kendi arasında kullanım amaçlarına göre yine üçe ayrılır.
a) Genel Haritalar: Bu haritalar büyük bir deniz alanını kapsayan fazla topografîk ve hidrografik bilgi
içermeyen, küçük ölçekli haritalardır. Okyanus, Karadeniz, Akdeniz haritaları bu tip haritalardır. Bunların ölçekleri 1/300.000 den daha küçüktür.
b)Parça Haritalar: Bu haritalar isimlerinden de anlaşılacağı gibi deniz alanlarının muhtelif kısımlarını kapsayan topografîk ve hidrografik bilgileri oldukça yeterli bir şekilde ihtiva eden üzerinde seyir yapmaya elverişli haritalardır. Bunların ölçekleri 1/50.000 ile 1/300.000 arasında olur. Örneğin “İstanbul Boğazı Haritası”, Karadeniz’in İstanbul’dan -Ereğli’ye kadar olan bölümünü alan harita, Dover geçidinin haritası bu tip haritalardır.
c)Portolonlar: Çok küçük deniz alanlarının, limanların haritalarıdır. Çok kapsamlı topografîk ve hidrografik bilgiler içerirler, ölçekleri 1/50.000 den büyüktür.
2.Seyir için kullanılmayan haritalar:
Bu haritalar seyir için kullanılmamakla birlikte seyre yardıma olan haritalardır. Bu haritalardan alınan bilgiler veya bu haritalara işlenen bilgiler sağlıklı seyir yapmamıza yardıma olurlar. Seyir için kullanılmayan haritaların çok çeşitli olup, çeşitleri şunlardır
a)Meteorolojik haritalar: Meteorolojik haritaların çok çeşidi olup, meteorolojik bilgileri içerirler. Örneğin rüzgâr haritaları, basınç haritaları, sıcaklık haritaları, yağış haritaları gibi haritalar. Ayrıca sinoptik bilgileri ihtiva eden meteorolojik haritalar vardır. Yine bizim sinoptik bilgileri işleyebileceğimiz boş meteorolojik haritalar bulunmaktadır.
b)DoğaI miknatisiyet haritaları: Doğal miknatisiyet haritaları, yerin miknalisiyeti ile ilgili bilgileri içeren haritalardır. Yerin miknatisiyeti ile ilgili kuvvet değerleri, manyetik enlemler, isoclinal çizgiler bu haritalarda bulunur.
c)Buz haritaları: Yeryüzü üzerindeki buzulları, buzul ve iceberg hareketlerini gösteren haritalardır.
d)Akıntı haritaları: Denizlerdeki akıntıların aylara veya mevsimlere göre yön ve şiddetlerim gösteren haritalardır.
e)Su derinliği haritaları: Su derinlikleri ile bunların ölçüm şekillerini gösteren haritalardır.
f)Pilot haritaları (pilot charts): Okyanuslardaki akıntıları, rüzgârları, iceberg hareketlerini ve tavsiye edilen okyanus geçiş rotalarım gösteren üçer aylık haritalardır.
g)Sahil istasyonları haritaları: Bu haritalar, muhabere, RDF, Loran, Decca, Consul istasyonlarının yerlerini gösteren haritalardır.
h) Yıldız haritaları: Yıldızların konumlarını gösteren haritalardır.
I)Okyanus Geçiş Haritaları: Okyanus geçiş rotalarının gösterildiği haritalar (océan passages).
3. Elektronik seyir yardımcısı cihazlarla mevki koymada kullanılan haritalar:
Esasen parça harita özelliklerini ve bilgilerini taşıyan bu haritalarda bu bilgilere ilaveten loran, consul, decca, omega gibi cihazları kullanarak (bu cihazlar karadan gelen radyo sinyalleri ile mevki koymaya yarayan cihazlardır) mevki koymaya yarayan, bu cihazlara ait mevki bulma eğrileri bulunur. Bu tip haritalar loran, cansul, derece, omega haritaları olarak isimlendirilir.
4.Hidrogrofik ve topoğrafık bilgi içermiyen seyir ve manevra için kullanılan boş harita veya
levhalar:
a) Pozition piloting sheetler: Hidroğrafik ve topoğrafik bilgiler içermiyen, karaların gösterilmediği, enlem dereceleri belli, boylam dereceleri olmayan boş beyaz haritalardır.
b)Pilotlama levhaları: Üzerinde radar ekranı şekli ve muhtelif ölçekler bulunan levhalardır.
c)Demirleme levhaları: Demirleme manevrası yapmak için kullanılan levhalardır.
