İlkel çağlardan bu yana insanlar, denizden faydalanmak amacı ile yaptıkları taşıtların, yani teknelerin deniz üzerinde belirli bir mevkide durmasını sağlamak için bir halatın ucuna bağladıkları değişik ağırlıkları denize atarak taşıtları da bu halata bağlamışlardır.
Günümüze kadar bu amaçla imal edilmiş değişik türdeki demirler ortaya çıkmıştır. Bu yazımızda teknede demirlemenin en önemli elemanı çapa ve çapanın bölümlerinden bahsetmek istiyoruz.
Çapa kelimesi ilk olarak Akdeniz’deki Cenevizli ve İspanyol denizciler tarafından kullanılmaya başlanmakla birlikte etimolojik kökeni tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Çipo, Çıpa, Çipa, Çıpo kelimelerinin tümü aynı anlama geliyor olup, ilk olarak 15 yüzyıldan itibaren Akdeniz’li denizciler tarafından kullanılmaya başlanmış.
Çapa ve Çapanın Bölümleri:
1. Mapa : Ring (Anale)
2. Çıpa : Stock (Çıpo)
3. Gövde: Shrank (Beden)
4. Gaga : Bill
5. Tırnak : Fluke
6. Kol : Arm
7. Boğaz : Throat
8. Taç : Crown (Meme)
Mapa: Ring (Anale): Demirin, tekne ile ilişkisini sağlayan, zincirin kilitlendiği, demir bedeninin tekne
tarafındaki son kısmına verilen addır.
Çıpa: Stock (Çıpo) : Admiraltı tipi demirlerde kolların düzlemine dik bir düzlemde blunan, demir atıldığında tırnakların dibe saplanması için, tırnakları dibe saplayacak hareketi sağlayan kısım olarak açıklanmaktadır.
Gövde: Shrank (Beden) : Demirin temelini oluşturan kısmıdır. Beden üzerinde, anale, çıpo askı mapası ve kollar bulunur.
Kol: Arm : Demirin tutma yeteneğini sağlayan dibe saplanan kısımdır. Kol üzerinde tırnak ve gaga bulunur.
Gaga: Bill : Tırnakların sivri olan uç kısımlarına gaga adı verilir. Demirin dibe saplanmasına rol oynar.
Tırnak: Fluke : Kolların son kısmında geniş yüzeyli ve ucu sivri olan kısmıdır. Demirin bu kısmı dibe saplanarak görev yapar.
Taç: Crown (Meme) : İki kolun bedene bağlandığı kısımdır.
Kısaca çapa bu bölümlerden oluşmaktadır.
